Organisatievormen
Er zijn verschillende organisatievormen waaronder activiteiten uit de wet van 2 oktober 2017 tot regeling van de private en bijzondere veiligheid georganiseerd kunnen worden:
- een bewakingsonderneming
- een interne bewakingsdienst
- een veiligheidsdienst
- het vrijwilligersregime
- houder van een overheidsconcessie
- een maritieme veiligheidsonderneming
- een opleidingsinstelling
- een onderneming voor veiligheidsadvies
- een onderneming voor alarmsystemen
- een onderneming voor camerasystemen
Elke onderneming of dienst die actief is de private en bijzondere veiligheidssector heeft een vergunning nodig. Een overzicht van alle vergunde ondernemingen en diensten en de aanvraagformulieren omtrent de vergunning kan u raadplegen op de pagina 'vergunningen en activiteiten'.
Bewakingsonderneming
Een bewakingsonderneming is elke onderneming (rechtspersoon of natuurlijk persoon) die bewakingsactiviteiten aanbiedt of uitoefent, of zich als dusdanig bekendmaakt. Een bewakingsonderneming organiseert bewakingsactiviteiten niet voor zichzelf, maar levert deze als diensten aan derden. Hoewel een bewakingsonderneming doorgaans op contractuele basis tegen betaling bewakingsdiensten levert aan derden, is dergelijke commerciële leest geen essentieel kenmerk van een bewakingsonderneming. Ook personen en ondernemingen die geen winstoogmerk nastreven of die slechts occasioneel of tijdelijk bewaking organiseren ten behoeve van derden, worden als bewakingsonderneming beschouwd.
Interne bewakingsdienst
Een interne bewakingsdienst levert geen diensten aan derden, maar verricht bewakingsactiviteiten ten eigen behoeve. Een onderneming (rechtspersoon of natuurlijk persoon) kan bijvoorbeeld in haar schoot een specifieke dienst oprichten die belast is met de organisatie van bewakingsactiviteiten in alle vestigingen van die onderneming. De bewakingsagenten van een interne bewakingsdienst treden dus alleen maar op voor de onderneming waartoe ze behoren. Het woord ‘dienst' houdt in dat de bewaking op een structurele wijze georganiseerd is. Dit betekent dat de bewakingsactiviteiten vervat zijn in de taakbedeling van minstens één medewerker en dat de activiteiten terugkerend of minstens periodiek worden uitgeoefend. Zowel commerciële als niet-commerciële en zowel private als openbare rechtspersonen kunnen een interne bewakingsdienst organiseren.
Veiligheidsdienst
Een veiligheidsdienst is een interne dienst die ten behoeve van een openbare vervoersmaatschappij de veiligheid verzekert van het openbaar vervoer.
Vrijwilligersregime
Een vereniging kan, bij een evenement of ter gelegenheid van een occasionele dansgelegenheid die ze zelf organiseert, de statische bewaking en de controle en het toezicht op het publiek laten uitoefenen door de effectieve leden van de vereniging, of door personen die een effectieve en aanwijsbare band hebben met de vereniging. Het zogenaamde vrijwilligersregime is onderworpen aan volgende cumulatieve voorwaarden:
- de vereniging mag geen winstoogmerk beogen en streeft een ander doel na dan de organisatie of het faciliteren van evenementen;
- de voor bewakingsactiviteiten ingezette leden mogen geen enkele vorm van betaling ontvangen en oefenen deze activiteit slechts sporadisch uit;
- de burgemeester moet voorafgaand aan het evenement zijn toestemming verleend hebben, na het advies van de korpschef van de lokale politie.
Het vrijwilligersregime geldt dus slechts in de vorm van een interne bewakingsdienst. De bewakingsactiviteiten mogen enkel uitgeoefend worden bij evenementen die de vereniging zelf organiseert, en door personen die een duurzame band hebben met de organiserende vereniging. Voorbeelden van personen met een duurzame band zijn de leden van een oudervereniging van een school of gewezen leiders van een jeugdbeweging.
De voorwaarde dat de voor bewakingsactiviteiten ingezette leden geen enkele vorm van betaling mogen ontvangen dient strikt geïnterpreteerd te worden, ook fooien of een vrijwilligersvergoeding zijn uit den boze.
Het vrijwilligersregime wijkt af van het voorziene regime voor interne bewakingsondernemingen, in die zin dat de voor bewakingsactiviteiten ingezette leden niet moeten voldoen aan de voorziene opleidingsvoorwaarden, en er is geen vergunning als interne bewakingsdienst vereist. Wel dient de burgemeester hiertoe, na het advies van de korpschef van de lokale politie, zijn toestemming te verlenen.
Houder van een overheidsconcessie
De natuurlijke persoon of rechtspersoon die met de overheid een concessieovereenkomst heeft afgesloten voor de controle op betalend parkeren op de openbare weg, kan deze activiteit laten uitoefenen door de personeelsleden van haar eigen interne dienst, op voorwaarde dat de burgemeester hiertoe, na het advies van de korpschef van de lokale politie, zijn toestemming heeft verleend.
De wet voorziet met andere woorden in een ‘flexibel' regime voor parkeerbedrijven die een concessieovereenkomst met de overheid hebben gesloten voor het toezicht op het betalend parkeren, wat dus afwijkt van het voorziene regime van bewakingsondernemingen en interne bewakingsdiensten. De eigen personeelsleden van deze concessiehouders kunnen, mits toestemming van de burgemeester, het toezicht op het betalend parkeren in handen nemen, zonder te moeten voldoen aan de voorziene opleidingsvoorwaarden, en in dit geval is geen vergunning als interne bewakingsdienst vereist
Maritieme veiligheidsonderneming
Een maritieme veiligheidsonderneming is een onderneming die diensten aanbiedt of uitoefent van toezicht, bescherming en veiligheid aan boord van schepen, tegen piraterij. Alleen vergunde maritieme veiligheidsondernemingen zijn gemachtigd om activiteiten uit te oefenen van toezicht, bescherming en veiligheid aan boord van schepen, om tegen piraterij te strijden ten voordele van de geregistreerde eigenaar of exploitant.
Opleidingsinstelling
Een opleidingsinstelling binnen de wet tot regeling van de private en bijzondere veiligheid is een onderneming die een opleiding aanbiedt of organiseert met betrekking tot domeinen zoals bedoeld in deze wet of die zich als dusdanig bekendmaakt.
Onderneming voor veiligheidsadvies
Wordt als een onderneminng voor veiligheidsadvies beschouwd, de onderneming die advies aanbiedt of verstrekt, ter voorkoming van strafbare feiten tegen personen of goederen, met inbegrip van het uitwerken, uitvoeren en evalueren van doorlichtingen, analyses, strategieën, concepten, procedures en trainingen op veiligheidsgebied, of die zich als dusdanig bekendmaakt.
Onderneming voor alarmsystemen
Een onderneming voor alarmsystemen is een onderneming die diensten aanbiedt, of uitoefent of zich als dusdanig bekend maakt, van conceptie, installatie, onderhoud of herstelling van alarmsystemen, de onderdelen ervan en de er op aangesloten componenten voor zover deze alarmsystemen bestemd zijn om misdrijven tegen personen of onroerende goederen te voorkomen of vast te stellen.
Onderneming voor camerasystemen
Een onderneming voor camerasystemen is een onderneming die diensten aanbiedt, of uitoefent of zich als dusdanig bekend maakt, van conceptie, installatie, onderhoud of herstelling van bewakingscamera's.
Privédetective
Elke natuurlijke persoon die gewoonlijk, al of niet in ondergeschikt verband, tegen betaling en voor een opdrachtgever activiteiten uitoefent bestaande uit:
- het opsporen van verdwenen personen of verloren of gestolen goederen;
- het inwinnen van informatie omtrent burgerlijke stand, gedrag, moraliteit en vermogenstoestand van personen;
- het verzamelen van bewijsmateriaal voor het vaststellen van feiten die aanleiding geven of kunnen geven tot conflicten tussen personen, of die aangewend kunnen worden voor het beëindigen van die conflicten;
- het opsporen van bedrijfsspionage;
- elke andere activiteit bepaald bij een in Ministerraad overlegd koninklijk besluit.