Veelgestelde vragen

Wanneer u een klacht indient bij de politie, kan u zich ook burgerlijke partij stellen. Door dat te doen, kan u een vergoeding vragen voor de schade die niet gedekt kan worden door uw verzekering. De burgerlijke vordering kan voor de strafrechter worden ingesteld.

• Wanneer u een klacht indient bij de politie, kan u ervoor kiezen om een verklaring van benadeelde persoon neer te leggen. Als u dat doet, zal u op de hoogte worden gebracht van de voortgang van het onderzoek, verkrijgt u het recht op inzage in uw dossier waarvan u een kopie kan verkrijgen en documenten kan laten toevoegen.
• Als u klacht indient zonder een verklaring van benadeelde persoon neer te leggen, zal u enkel geïnformeerd worden over de datum, het uur en de plaats van de eventuele terechtzitting en verkrijgt u die bijkomende rechten niet.

Ja, wanneer u een klacht indient bij de politie, kan u tegelijkertijd een verklaring van benadeelde persoon neerleggen (zie vraag 10) en u burgerlijke partij stellen (zie vraag 11).

Nee, maar wij raden aan om ernstige gevallen van agressie aan te geven bij de politie. Ernstige gevallen, omdat enkel klachten in verband met inbreuken van strafrechtelijke aard in aanmerking zullen worden genomen. Naast het feit dat het mentaal belangrijk is voor u om de melding te doen, kunnen de politie en de rechterlijke macht door de ingediende klacht maatregelen treffen tegen de dader van de feiten. Het indienen van een klacht bij de politie kan ook een ontradend effect hebben op de geweldplegers wanneer zij beseffen dat ze kunnen worden vervolgd. De politie is niet enkel belast met de behandeling van een strafrechtelijke inbreuk maar ook de behandeling van gevallen van agressie. Aarzel dus niet om aangifte te doen.

Nee, maar wij raden u ten zeerste aan om elk geval van agressie/onheuse behandeling, hoe groot of klein, aan de gemeente te melden. Naast het feit dat het voor u als slachtoffer mentaal belangrijk is om deze melding te doen, zorgt het er ook voor dat de gemeente over belangrijke informatie en een globaal beeld over het fenomeen beschikt. Op basis hiervan kan de gemeente haar dienst gemeenschapswachten beter organiseren en beheren.

De gemeenschapswacht(-vaststeller) die zijn kaart verliest, geeft dit door aan zijn verantwoordelijke binnen de gemeente.

De gemeente dient de ADVP hiervan in te lichten zodat een nieuwe kaart kan worden aangemaakt. 

Gezien een gemeenschapswacht(-vaststeller) enkel zijn activiteiten kan uitoefenen wanneer hij in het bezit is van een geldige identificatiekaart, wordt aangeraden om dit zo snel mogelijk te doen.

Een onheuse handeling omvat elke daad/gedrag dat niet in overeenstemming is met wat in de wet is vastgelegd.

Agressie omvat iedere daad van hetzij fysiek, hetzij verbaal geweld. In de algemene betekenis van het woord verwijst agressie naar een brute, plotse aanval die niet werd uitgelokt.

• Het verschil heeft betrekking op het feit dat gemeenschapswachten-vaststellers inbreuken op de gemeentelijke reglementen en verordeningen in het kader van de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties (GAS-vaststellingen) kunnen vaststellen voor zover het gaat om inbreuken die uitsluitend het voorwerp kunnen uitmaken van administratieve sancties of inbreuken zoals bedoeld in artikel 3, 3° van de GAS-wet. Zij kunnen ook inbreuken op de gemeentelijke reglementen inzake retributies of belastingen vaststellen voor zover het om een vaststelling gaat die uitsluitend beperkt is tot de onmiddellijk waarneembare toestand van goederen.
• Identiteitscontroles mogen enkel uitgevoerd worden door gemeenschapswachten-vaststellers en zijn enkel toegelaten ten aanzien van personen die inbreuken hebben gepleegd die aanleiding kunnen geven tot een administratieve sanctie en waarvan de gemeenschapswachten rechtstreekse getuigen zijn, en binnen het strikte kader van de hen verleende bevoegdheden. Zij mogen dus een identiteitsbewijs (niet enkel de identiteitskaart) vragen om de juiste identiteit van de overtreder vast te stellen. In geval van weigering mag er geen dwang worden gebruikt. Deze bevoegdheid komt enkel aan leden van de politiediensten toe.

• Optreden op een private plaats. Het werkterrein van een gemeenschapswacht is beperkt tot het openbaar domein. De wet spreekt van de openbare weg en openbare plaatsen van de organiserende gemeente. Het begrip "openbaar domein" zou men kunnen omschrijven als deze plaatsen waarvan het gebruik voor allen is bestemd, zonder enige vorm van onderscheid van persoon. Het gaat om wegen, banen en straten, stranden, havens, kerkhoven, ... Op deze algemene regel bestaan er evenwel enkele uitzonderingen, waaronder het veiligheidstoezicht bij evenementen. Dit toezicht kan worden uitgeoefend bij evenementen die georganiseerd of mede-georganiseerd worden door de overheid op het grondgebied van de organiserende gemeente of de begunstigde gemeente, dus ook op plaatsen die niet tot het openbaar domein behoren. Een andere uitzondering op deze algemene regel is de inzet van gemeenschapswachten in provinciale parken. Tevens kunnen gemeenschapswachten worden ingezet voor het uitoefenen van hun opdrachten op de infrastructuur van de openbare vervoersmaatschappijen (De Lijn, NMBS, TEC, MIVB).
• Een gemeenschapswacht mag, met uitzondering van de wettige verdediging en het burgerarrest, geen dwang of geweld uitoefenen tijdens de uitoefening van zijn ambt. Bijgevolg heeft een gemeenschapswacht niet het recht om geweld (zoals pepperspray, een wapenstok enz.) te gebruiken en moet hij steeds verbaal optreden.