Veelgestelde vragen

Vind het antwoord op uw vragen in onze FAQ’s en de lijst met meestgestelde vragen op deze website. De FAQ / veelgestelde vragen zijn gesorteerd per thema.
318 resultaten

Gemeenschapswacht

Vanaf wanneer is er, over het algemeen, sprake van een onheuse handeling?

Een onheuse handeling omvat elke daad/gedrag dat niet in overeenstemming is met wat in de wet is vastgelegd.

Vanaf wanneer is er, over het algemeen, sprake van agressie?

Agressie omvat iedere daad van hetzij fysiek, hetzij verbaal geweld. In de algemene betekenis van het woord verwijst agressie naar een brute, plotse aanval die niet werd uitgelokt.

Wat is het verschil tussen een gemeenschapswacht en een gemeenschapswacht-vaststeller?

  • Het verschil heeft betrekking op het feit dat gemeenschapswachten-vaststellers inbreuken op de gemeentelijke reglementen en verordeningen in het kader van de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties (GAS-vaststellingen) kunnen vaststellen voor zover het gaat om inbreuken die uitsluitend het voorwerp kunnen uitmaken van administratieve sancties of inbreuken zoals bedoeld in artikel 3, 3° van de GAS-wet. Zij kunnen ook inbreuken op de gemeentelijke reglementen inzake retributies of belastingen vaststellen voor zover het om een vaststelling gaat die uitsluitend beperkt is tot de onmiddellijk waarneembare toestand van goederen.
  • Identiteitscontroles mogen enkel uitgevoerd worden door gemeenschapswachten-vaststellers en zijn enkel toegelaten ten aanzien van personen die inbreuken hebben gepleegd die aanleiding kunnen geven tot een administratieve sanctie en waarvan de gemeenschapswachten rechtstreekse getuigen zijn, en binnen het strikte kader van de hen verleende bevoegdheden. Zij mogen dus een identiteitsbewijs (niet enkel de identiteitskaart) vragen om de juiste identiteit van de overtreder vast te stellen. In geval van weigering mag er geen dwang worden gebruikt. Deze bevoegdheid komt enkel aan leden van de politiediensten toe.

Wat mag een gemeenschapswacht niet doen?

  • Optreden op een private plaats. Het werkterrein van een gemeenschapswacht is beperkt tot het openbaar domein. De wet spreekt van de openbare weg en openbare plaatsen van de organiserende gemeente. Het begrip "openbaar domein" zou men kunnen omschrijven als deze plaatsen waarvan het gebruik voor allen is bestemd, zonder enige vorm van onderscheid van persoon. Het gaat om wegen, banen en straten, stranden, havens, kerkhoven, ... Op deze algemene regel bestaan er evenwel enkele uitzonderingen, waaronder het veiligheidstoezicht bij evenementen. Dit toezicht kan worden uitgeoefend bij evenementen die georganiseerd of mede-georganiseerd worden door de overheid op het grondgebied van de organiserende gemeente of de begunstigde gemeente, dus ook op plaatsen die niet tot het openbaar domein behoren. Een andere uitzondering op deze algemene regel is de inzet van gemeenschapswachten in provinciale parken. Tevens kunnen gemeenschapswachten worden ingezet voor het uitoefenen van hun opdrachten op de infrastructuur van de openbare vervoersmaatschappijen (De Lijn, NMBS, TEC, MIVB).
  • Een gemeenschapswacht mag, met uitzondering van de wettige verdediging en het burgerarrest, geen dwang of geweld uitoefenen tijdens de uitoefening van zijn ambt. Bijgevolg heeft een gemeenschapswacht niet het recht om geweld (zoals pepperspray, een wapenstok enz.) te gebruiken en moet hij steeds verbaal optreden.

Bestaat er een vastgelegde format waarin het advies van de korpschef bij de aanvraag voor een identificatiekaart dient bezorgd te worden?

Er werd geen format bepaald waarin dit advies bijgevoegd dient te worden. De manier waarop het advies gevraagd wordt, is de vrije keuze van de gemeente/korpschef. Het is evenwel belangrijk dat het om een officieel advies van de korpschef gaat.

De vraag naar het advies van de korpschef komt voort uit artikel 7 §2 van de wet gemeenschapswachten:
“De gemeenschapswachten en de gemeenschapswachten-vaststellers kunnen door de organiserende gemeente slechts worden aangeworven na advies van de korpschef van de lokale politie bevoegd voor de politiezone waartoe de organiserende gemeente behoort. Voor het formuleren van zijn advies houdt de korpschef in het bijzonder rekening met de elementen die betrekking hebben op de vereisten, bedoeld in artikel 8, 2°, 3°, 4° en 5°. Zonder het uitvoeren van specifieke onderzoeken, steunt hij zijn bevindingen op inlichtingen van bestuurlijke en gerechtelijke politie, waarvan hij kennis heeft.”

Leer de gemeenschapswachten beter kennen. Zij dragen door hun aanwezigheid bij tot het verhogen van het veiligheidsgevoel van de burgers en het voorkomen van openbare overlast:

Raadpleeg de volgende links om meer te weten te komen over hun opdrachten, opleidingstraject, rechten en plichten, uitdagingen enz.:

Ter info: de AD Veiligheid en Preventie heeft in 2022 de campagne Wederzijds Respect gelanceerd met als doel de relatie tussen de burgers en de veiligheidsberoepen te verbeteren. Deze campagne focust op verbinding als dé manier om het vertrouwen tussen de burger en de veiligheidsberoepen te verhogen. Het versterken van het vertrouwen leidt tot een groter respect, dat op zijn beurt kan bijdragen tot een vermindering van agressie en geweld tussen burger en veiligheidsberoepen. Zoals Minister Annelies Verlinden verklaarde: "Wie elkaar (beter) kent, respecteert elkaar meer".

Welke procedure dient er voor de identificatiekaart gevolgd te worden als een gemeenschapswacht(-vaststeller) uit dienst treed?

Wanneer een gemeenschapswacht(-vaststeller), om welke reden dan ook, zijn activiteiten niet langer uitoefent binnen de gemeente, dient betrokkene zijn kaart binnen de 5 dagen aan de gemeenschapswachtcoördinator terug te bezorgen. De gemeente dient vervolgens binnen de 5 dagen de kaart aangetekend terug te sturen aan de AD Veiligheid en Preventie, die de kaart vernietigt.
Adres: AD Veiligheid en Preventie
          t.a.v. afdeling gemeenschapswachten
          Handelsstraat 96 – 1040 Brussel

Wat is de diplomavereiste voor een gemeenschapswacht-vaststeller?

De gemeenschapswacht-vaststeller moet minstens beschikken over:

  • ofwel een diploma hoger secundair onderwijs,
  • ofwel een getuigschrift lager secundair onderwijs of tweede graad secundair onderwijs, aangevuld met een ervaring van minstens vijf jaar ten dienste van een gemeente, die nuttig is voor het uitoefenen van de functie.

Het is aan de gemeente om te beoordelen of eerder opgedane ervaring in aanmerking kan worden genomen als “nuttig” voor de functie, doch het spreekt voor zich dat er hoe dan ook een verband dient te bestaan tussen enerzijds de reeds opgedane ervaring en anderzijds de vaststellingstaak waarmee de betrokkene zal belast worden. Zo kan bijvoorbeeld de ervaring van een gemeentelijk personeelslid dat tewerkgesteld is bij de groendienst van de gemeente als nuttig beschouwd worden in het kader van een aanstelling als GAS-vaststeller in de strijd tegen zwerfvuil. Het is daarbij niet vereist dat deze ervaring werd opgedaan in dezelfde gemeente als de gemeente waar de betrokken gemeenschapswacht-vaststeller actueel tewerkgesteld wordt.

Welk model van het strafregister dient bij de aanvraag voor een identificatiekaart bezorgd te worden?

Voor gemeenschapswachten bestaat er een specifiek model: Artikel 596.1, model voor gereglementeerde activiteiten (meer specifiek 596.1-16 gemeenschapswachten). Dit model dient opgeladen te worden. Het uittreksel mag maximum 3 maanden oud zijn, rekenend vanaf de datum van indiening van de aanvraag.

Hoe wordt het arbeids- en sociaal statuut van de gemeenschapswachten geregeld?

De wet op de gemeenschapswachten regelt enkel de functie van de gemeenschapswachten, maar heeft geen betrekking op het arbeids- en sociaal statuut van de beambten die deze functie uitoefenen. Op die wijze kan de lokale overheid opteren voor het sociaal dispositief van haar keuze en zo aan de beambten het statuut toekennen dat zij het meest geschikt acht.