Gemeenschapswacht
De toegang tot de examens is afhankelijk van een regelmatige aanwezigheid tijdens de vorming, wat wordt er verstaan onder deze “regelmatige aanwezigheid”?
Artikel 4 van het KB van 15 mei 2009 tot bepaling van de opleidingsvoorwaarden waaraan de gemeenschapswachten moeten voldoen, evenals de modaliteiten tot aanwijzing van de opleidingsinstellingen en tot erkenning van de opleidingen bepaalt het volgende:
“De aanwezigheid kan als regelmatig beschouwd worden, indien de eventuele gerechtvaardigde afwezigheden niet meer bedragen dan twintig procent van het totaal aantal lesuren. Ingeval van niet-gerechtvaardigde afwezigheid, wordt de volledige opleiding niet gevalideerd.”
Een kandidaat mag dus deelnemen aan de examens als hij niet meer dan 20% gerechtvaardigde afwezigheid (bv. ziekte met attestatie van dokter) kende tijdens de volledige opleiding én geen enkele onwettige afwezigheid.
Vanaf dat iemand meer dan 20% afwezigheid en/of één onwettige afwezigheid kent, dient de volledige opleiding opnieuw gevolgd te worden.
Is de vermelding ‘vaststeller’ verplicht op de kledij of kan dit via een armband-kaart?
Er dient een zichtbaar onderscheid gemaakt te worden tussen de functie van gemeenschapswacht en gemeenschapswacht-vaststeller en dit door middel van een band met de term “vaststeller” op de rechtermouw van vest/hemd/polo/t-shirt.
Welke volgorde dient er inzake de opleiding “gemeenschapswacht” en het psychotechnisch onderzoek gerespecteerd te worden?
Er werd geen volgorde bepaald inzake de voltooiing van de opleiding en het psychotechnisch onderzoek.
Belangrijk is echter dat aan beide voorwaarden voldaan moet zijn voordat iemand als gemeenschapswacht mag worden ingezet.
Wat is de rol van de korpschef bij de aanwervingsprocedure?
De korpschef vervult bij de aanwervingsprocedure een adviserende rol.
De gemeenschapswachten, de gemeenschapswacht-vaststeller en de gemeenteambtenaar belast met de leiding over de dienst, kunnen slechts door de gemeente worden aangeworven na advies van de korpschef van de lokale politie, bevoegd voor de politiezone waartoe de betrokken gemeente behoort.
Voor het formuleren van zijn advies houdt de korpschef in het bijzonder rekening met de elementen die betrekking hebben op de volgende vereisten:
- Zij mogen niet veroordeeld geweest zijn, zelfs niet met uitstel, tot een correctionele of een criminele straf, bestaande uit een boete, een werkstraf of een gevangenisstraf – behoudens veroordelingen voor verkeersovertredingen.
- Zij mogen geen feiten gepleegd hebben die, zelfs als ze niet het voorwerp hebben uitgemaakt van een strafrechtelijke veroordeling, kunnen raken aan het vertrouwen in de betrokkene, omdat ze ofwel een ernstige maatschappelijke tekortkoming uitmaken, of omdat eruit blijkt dat de betrokkene niet beantwoord aan het gewenste profiel van gemeenschapswacht.
Volgende categorieën kunnen onder deze feiten begrepen worden:
- Strafrechtelijke feiten die het voorwerp uitmaken van een strafrechtelijk onderzoek of een opsporingsonderzoek of een strafrechtsprocedure zonder dat er reeds een definitieve rechtelijke uitspraak is.
- Strafrechtelijke feiten die onvoldoende zwaarwichtig worden beschouwd om er op strafrechtelijk vlak gevolgen aan te verbinden, maar die toch van aard zijn om te twijfelen aan het vertrouwen in de betrokkene om hem/haar als gemeenschapswacht aan te stellen.
- Feiten van bestuurlijke politie (vb. ordeverstoringen, hooliganisme,…)
Is een gemeenschapswacht(-vaststeller) verplicht om een psychotechnisch onderzoek te ondergaan?
In de wet van 15 juli 2018 houdende diverse bepalingen Binnenlandse Zaken wordt gesteld in artikel 39,4° : “Het voldoen aan het profiel wordt nagegaan aan de hand van een psychotechnisch onderzoek, nader te bepalen door de minister van Binnenlandse Zaken.”
Deze verplichting is van toepassing voor alle gemeenschapswachten die zijn aangeworven na 5 oktober 2018.
Het KB van 14 augustus 2021 betreffende de organisatie van het psychotechnisch onderzoek voor de gemeenschapswacht en de gemeenschapswacht-vaststeller verstrekt meer informatie inzake het psychotechnisch onderzoek. De psychotechnische test wordt door SELOR afgenomen. Het psychotechnisch onderzoek bestaat uit 2 testen. Enerzijds 2 computergestuurde persoonlijkheidsvragenlijsten en anderzijds een interview. Enkel de gemeenten kunnen de kandidaten hiervoor inschrijven. Dit kan door een mail te richten naar [email protected]. Een Excel-bestand zal bezorgd worden, hetwelk vervolledigd dient te worden met de gegevens van de kandidaat-gemeenschapswacht.
De prijs van het psychotechnisch onderzoek bedraagt 200 euro.
OPGELET: zodra de instructies en de link naar de persoonlijkheidsvragenlijsten aan de ingeschreven kandidaten zijn doorgemaild, zullen alle tests in rekening worden gebracht.
Hetzelfde geldt voor kandidaten die niet bij het gesprek aanwezig zijn; de test wordt ook in rekening gebracht.
Het onderzoek peilt naar bepaalde competenties waarover een gemeenschapswacht (-vaststeller) dient te beschikken. Het gaat hier in het bijzonder over de volgende 5 competenties:
1° respect voor medemensen;
2° burgerzin;
3° een incasseringsvermogen ten aanzien van agressief gedrag van derden en het vermogen om zich daarbij te beheersen;
4° respect voor plichten en procedures;
5° geen gevaar vormen voor de openbare orde.
Slagen voor het psychotechnisch onderzoek is noodzakelijk alvorens men de job van gemeenschapswacht(-vaststeller) mag uitoefenen.
Er bestaat geen mogelijkheid tot herkansing. De kandidaat die niet geslaagd is, mag de job van gemeenschapswacht(-vaststeller) dan ook niet uitoefenen.
Het is niet mogelijk voor personen die reeds het psychotechnisch onderzoek voor bewakingsagent hebben afgelegd om een vrijstelling te bekomen.
Wat zijn de profielen van de lesgevers voor de opleiding ‘Gemeenschapswacht’?
Volgens het KB van 15 mei 2009 moet de erkende opleiding gedoceerd worden door lesgevers die beschikken over een nuttige ervaring van minimum 2 jaar of een diploma hoger onderwijs met betrekking tot de materie die ze zullen onderwijzen.
Moet een gemeenschapswacht die de opleiding gemeenschapswacht reeds gevolgd heeft voor de wijzigingen van de wet in 2014 de opleiding opnieuw volgen als hij bijvoorbeeld voor een andere gemeente gaat werken?
De geldigheid van de behaalde attesten blijft behouden. De gemeenschapswacht is niet verplicht om de opleiding opnieuw te volgen tenzij natuurlijk de gemeente hier zelf op staat.
Als een kandidaat gemeenschapswacht een vrijstelling wenst te bekomen voor een vak of onderdeel van een vak dat hij reeds met vrucht behaalde, aan wie dient dit verzoek dan gericht te worden?
Een vraag tot vrijstelling dient gericht te worden aan de Algemene Directie Veiligheid en Preventie, dit kan door een mail te richten aan volgend mailadres: [email protected]. Een vrijstelling kan slechts goedgekeurd worden indien aan bepaalde voorwaarden voldaan is en mits voorlegging van een geldig attest.
Aan welke voorwaarden dient een persoon te voldoen om de functie van gemeenschapswacht(-vaststeller) te mogen uitoefenen?
De verplichte voorwaarden worden uiteengezet in artikel 8 van de wet van 15 mei 2007:
• minstens 18 jaar oud zijn;
• niet veroordeeld geweest zijn, zelfs niet met uitstel, tot een correctionele of een criminele straf bestaande uit een boete, een werkstraf of gevangenisstraf, behoudens veroordelingen wegens inbreuken op de wetgeving betreffende de politie over het wegverkeer;
• geen feiten hebben gepleegd die, zelfs als ze niet het voorwerp hebben uitgemaakt van een strafrechtelijke veroordeling, raken aan het vertrouwen in de betrokkene doordat ze in hoofde van de betrokkene een ernstige maatschappelijke tekortkoming uitmaken of een tegenindicatie voor het gewenste profiel van de gemeenschapswacht, zoals bedoeld in het §2, uitmaken;
• voor wat betreft de « gemeenschapswacht-vaststeller » de Belgische nationaliteit hebben en voor wat betreft de « gemeenschapswacht », onderdaan zijn van een lidstaat van de Europese Unie of van een andere staat en in dit laatste geval, sedert drie jaar zijn wettige hoofdverblijfplaats hebben in België. De gemeenschapswacht-vaststeller moet minstens beschikken over ofwel een diploma secundair onderwijs, ofwel een getuigschrift lager secundair onderwijs of tweede graad secundair onderwijs aangevuld met een ervaring van minstens vijf jaar ten dienste van een gemeente, die nuttig is voor het uitoefenen van de functie ;
• niet tegelijkertijd werkzaamheden uitoefenen van privédetective, een functie uitoefenen in het kader van de wet van 2 oktober 2017 tot regeling van de private en bijzondere veiligheid, lid zijn van een politiedienst of een door de Koning bepaalde activiteit uitoefenen;
• aangeworven zijn door de organiserende gemeente;
• voldoen aan voorwaarden inzake opleiding en vorming, zoals bedoeld in artikel 10;
• voor wat betreft de « gemeenschapswacht-vaststeller », voldoen aan de minimumvoorwaarden van artikel 119bis, § 6, van de nieuwe gemeentewet.
Het gewenste profiel van de gemeenschapswacht en de gemeenschapswacht-vaststeller is gekenmerkt door :
1. respect voor medemensen;
2. burgerzin;
3. een incasseringsvermogen ten aanzien van agressief gedrag van derden en het vermogen om zich daarbij te beheersen;
4. respect voor plichten en procedures;
5. geen gevaar vormen voor de openbare orde.
Het voldoen aan het profiel wordt nagegaan aan de hand van een psychotechnisch onderzoek.
De gemeenschapswachten en de gemeenschapswacht-vaststellers kunnen door de organiserende gemeente slechts worden aangeworven na advies van de korpschef van de lokale politie bevoegd voor de politiezone waartoe de organiserende gemeente behoort.
Een kandidaat dient aan al de bovenstaande voorwaarden te voldoen voordat hij/zij als gemeenschapswacht(-vaststeller) tewerkgesteld mag worden.
Kan een vrijwilliger als gemeenschapswacht worden ingezet?
Volgens artikel 8 van de wet gemeenschapswachten is dit niet mogelijk. De gemeenschapswachten, de gemeenschapswacht-vaststellers en de gemeenteambtenaar belast met de leiding van de dienst, moeten aangeworven zijn door de organiserende gemeente.